Rotawirus nie daje za wygraną. Każdego roku okres wiosenny jest czasem, gdy rotawirusy powodują ostre zakażenia przewodu pokarmowego. Jak można się nimi zarazić? Dlaczego infekcja rotawirusowa jest trudnym doświadczeniem dla rodziców i dzieci? Czy można chronić dziecko przed zachorowaniem? Rozpoczynająca się właśnie 10. edycja kampanii „Powstrzymaj rotawirusy” to okazja, aby odpowiedzieć na te pytania i obalić mity na temat rotawirusów.

FAKT: Objawy zakażenia rotawirusem można łatwo zaobserwować.

To prawda, objawy zakażenia rotawirusem można łatwo rozpoznać. Choroba wywołana przez rotawirusy objawia się zazwyczaj gwałtownymi, intensywnymi wymiotami, wodnistą biegunką i wysoką gorączką¹. Zwykle utrzymują się one od 3 do 8 dni, dodatkowo mogą im towarzyszyć brak apetytu oraz odwodnienie, szczególnie dotkliwe w przypadku niemowląt i małych dzieci². Są to jednak objawy niespecyficzne, które mogą pojawić się również w przypadku innych chorób, dlatego jeśli zaobserwujemy je u naszej pociechy, powinniśmy pilnie skonsultować się ze specjalistą³.

MIT: U małych dzieci choroba wywołana przez rotawirusy ma lekki przebieg.

Oczywiście może się zdarzyć, że choroba wywołana przez rotawirusy przebiegnie bez większych problemów. Należy jednak pamiętać, że zarówno w Polsce, jak i na całym świecie rotawirus jest najczęstszą przyczyną zachorowań na ostrą biegunkę o ciężkim przebiegu u dzieci do 5. roku życia, często też jest przyczyną hospitalizacji maluchów¹. W 2014 roku, ponad 93 proc. zgłoszonych przypadków zakażenia rotawirusami wymagało hospitalizacji⁴. Specjaliści podkreślają, że nie powinniśmy lekceważyć rotawirusów: infekcja może wprawdzie ograniczyć się jedynie do krótkotrwałej i niezbyt dokuczliwej biegunki, ale w skrajnych przypadkach może spowodować poważne odwodnienie, zaburzenie gospodarki elektrolitowej, a nawet śmierć^3,5.

FAKT: Zakażenie rotawirusem to trudne przeżycie dla dziecka i rodziców.

Choroba dziecka rzeczywiście może być trudnym doświadczeniem zarówno dla dziecka, jak i dla jego opiekunów. Dokuczliwość objawów choroby, złe samopoczucie dziecka i konieczność pobytu w szpitalu, sprawiają, że maluch odczuwa lęk, niepokój, złość i osamotnienie w związku z czasowym ograniczeniem kontaktu z rodzicami i rozstaniem z dobrze znanym otoczeniem domowym. Z kolei rodzice chorego malucha doświadczają obniżenia nastroju wskutek lęku o zdrowie dziecka, czują niepewność i bezradność. Brak odpoczynku skutkuje wyczerpaniem, wzmożoną irytacją i chwiejnością emocjonalną⁶.

MIT: Ryzyko, że moje dziecko zarazi się rotawirusem, jest niewielkie.

Nie jest łatwo uniknąć zakażenia rotawirusem. Ten podstępny wirus jest wysoce zaraźliwy, trudno jest usunąć go środkami dezynfekującymi, a jego przeżywalność na skórze i powierzchniach przedmiotów jest wysoka¹. Do zakażenia wystarczy mniej niż 100 cząstek rotawirusa⁵. Wirus może przetrwać około 4 godziny na dłoniach, na innych częściach ciała przez kilka dnia, a na suchych gładkich powierzchniach (np. zabawek) nawet do 10 dni⁷. Rotawirus powszechnie występuje na całym świecie, niemal wszystkie dzieci mają z nim kontakt w ciągu pierwszych 5 lat życia. Szczególnie łatwo można się nim zarazić na szpitalnych oddziałach dla niemowląt i małych dzieci oraz w żłobkach i przedszkolach⁷. Niektóre dzieci mogą się nim zarazić nawet kilkukrotnie³. Najbardziej prawdopodobne jest, że dziecko zachoruje z powodu infekcji rotawirusowej w pierwszych 3 latach życia, w okresie od późnej jesieni do wiosny¹.

FAKT: Zakażenia rotawirusem można uniknąć.

W ochronie dziecka przed zakażeniem rotawirusowym mogą pomóc m.in. częste mycie rąk przed kontaktem z maluchem oraz unikanie kontaktu z osobami chorującymi na biegunkę rotawirusową¹. Jednak zakażeniom rotawirusowym u dzieci najskuteczniej można zapobiec dzięki szczepieniom ochronnym¹. To metoda profilaktyki o wysokim profilu skuteczności i bezpieczeństwa⁸. To metoda profilaktyki o wysokim profilu skuteczności i bezpieczeństwa⁸. Obie dostępne na polskim rynku szczepionki chronią przed zakażeniami wywoływanymi przez najczęściej występujące szczepy rotawirusa, które są odpowiedzialne za większość zachorowań w Europie^9,10. Takie szczepienie przebiega bezboleśnie: szczepionkę podaje się drogą doustną dzieciom od 6. do 24./32. tygodnia życia (w zależności od producenta)⁸. W Polsce szczepienia przeciwko rotawirusom są szczepieniami zalecanymi, a ich koszt wynosi ok. 600-700 zł za cały cykl szczepienia (2 lub 3 dawki w zależności od producenta)^8,9,10.

Referencje:

1. Pierwsze 2 lata życia dziecka. Przewodnik dla rodziców. Jak dbać o rozwój, pielęgnować i zapobiegać chorobom. Praca zbiorowa pod redakcją A. Chybickiej, A. Dobrzańskiej, J. Szczapy i J. Wysockiego. Medycyna Praktyczna, Kraków 2012. str.229 – 233.

2. Centers for Disease Control and Prevention. About Rotavirus. Dostępne na:  http://www.cdc.gov/rotavirus/about/index.html  [Ostatni dostęp: 06.02.2015].

3. Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases. The Pink Book: Course Textbook. 12th Edition Second Printing. 2012. Str. 263 – 274 Dostępne na:  http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/index.html [Ostatni dostęp: 06.02.2015].

4. Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce w 2014r. Podstawowe tablice robocze – wstępne dane. Stan w dniu 28.02.2014r. NIZP-PZH. Dostępne na: http://www.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/2014/Ch_2014_wstepne_dane.pdf [Ostatni dostęp: 09.03.2015].

5. Daniel C. Payne, PhD, MSPH, Mary Wikswo, MPH, and Umesh D. Parashar, MBBS, MPH. Manual for the Surveillance of Vaccine-Preventable Diseases. Chapter 13: Rotavirus. 2011. Dostępne na:  http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/surv-manual/chpt13-rotavirus.html [Ostatni dostęp: 06.02.2015].

6. Ziółkowska B. Dziecko chore w domu, w szkole i u lekarza. Gdańsk GWP 2010, str. 108 – 120.

7. Mrukowicz J., Szajewska H., Vesikari T. Options for the Prevention of Rotavirus Disease Other Than Vaccination. Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition .2008;46. Str. 32–S37.

8. Program Szczepień Ochronnych na rok 2015. Załącznik do komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 30 października 2014r.

9. Charakterystyka produktu leczniczego, szczepionka przeciwko rotawirusom firmy GlaxoSmithKline.

10. Charakterystyka produktu leczniczego, szczepionka przeciwko rotawirusom firmy MSD.

Więcej informacji znajduje się na stronie www.powstrzymajrotawirusy.pl

ip/r